ساکارز عسل چیست: آیا عسل با ساکارز پایین طبیعی است؟ + عکس

عسل از نعمت‌های بسیار مفید و گوارای طبیعت است. مردم جهان عسل را به خاطر شیرینی دلچسب و فواید و کاربردهای بی‌نظیرش دوست دارند. عسل طبیعی طعم و عطر خاص و ویژه‌ای دارد و خواص آن برای سلامتی معجزه می‌کند. مشکل از جایی شروع می‌شود که عده‌ای با تقلب دست به تولید عسل تقلبی یا عسل تغذیه‌ای می‌زنند. برای تشخیص عسل اصل از عسل تقلبی راه‌های زیادی وجود دارد که معتبرترین آن‌ها سنجش کیفیت عسل در آزمایشگاه است. امروز می‌خواهیم دربارۀ یکی از فاکتورهای تشخیص عسل طبیعی یعنی ساکارز عسل صحبت کنیم. ساکارز یعنی چه و مقدار آن در عسل نشانه چیست؟ تا پایان این مطلب از بلاگ لایجند همراه باشید تا با عوامل اثرگذار بر مقدار ساکارز و اهمیت آزمایش آن آشنا شوید.

ساکارز عسل چیست؟

حتماً شما موقع خرید عسل از فروشنده چیزهایی دربارۀ ساکارز شنیده‌اید و شاید درست ندانید که ساکارز چیست و کم و زیاد بودنش در عسل چه فرقی می‌کند؟ ساکارز (sucrose) نوعی قند طبیعی و دو مولکولی است که از پیوند دو قند ساده یعنی یک مولکول فروکتوز و یک مولکول گلوکز تشکیل شده و به‌طور طبیعی در گیاهان، میوه و سبزیجات، لبنیات و غلات یافت می‌شود و حدود 1 تا 5 درصد وزن عسل را هم تشکیل می‌دهد.  در واقع ساکارز نام علمی همین شکر سفیدی است که همه‌مان می‌شناسیم و هر روز به شکل‌های مختلفی از آن استفاده می‌کنیم.

ساکاروز نوعی قند طبیعی و دو مولکولی است که از پیوند دو قند ساده یعنی یک مولکول فروکتوز و یک مولکول گلوکز تشکیل شده و به‌طور طبیعی در گیاهان، لبنیات و غلات یافت می‌شود.

ساکارز عسل طبیعی چند است؟

ساکارز یکی از شاخص‌های مهم سنجش کیفیت عسل است. مقدار ساکارز عسل طبیعی باید رقمی بین 0.8 تا 5 درصد باشد. با انجام تست ساکارز مشخص می‌شود که عسل به‌شکل طبیعی و از شهد گیاهان حاصل شده یا با تغذیه مصنوعی به دست آمده است. بااین‌همه، به دلایلی که در ادامه می‌گوییم مقدار ساکاروز تنها ملاک طبیعی‌بودن عسل نیست.

کدام عسل‌های بیش از همه ساکارز دارند؟

عسل‌های کنار و اسطوخودوس (کمتر از 15 درصد) و عسل‌های مرکبات، اقاقیا و یونجه (کمتر از 10 درصد) بیشتر مقدار ساکارز را دارند.

ساکاروز در عسل باید رقمی بین 0.8 تا 5 درصد باشد.

مقدار ساکارز به چه عواملی بستگی دارد؟

ساکاروز یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که در آزمایش عسل اندازه‌گیری می‌شود. طبق استاندارد ملی ایران میزان ساکارز در عسل خالص نباید بیشتر از 5 درصد باشد. اما درصد ساکاروز در عسل‌های مختلف به دلایل متعددی فرق می‌کند. مثلاً عسلی که نارس برداشت می‌شود بیشتر از 5 درصد ساکارز دارد یا ساکارزِ عسل کنار و عسل مرکبات بیش از 5 درصد و ساکارزِ عسل وحشی کمتر از 1 درصد است. به‌طور کلی، عوامل مؤثر در مقدار ساکارز عسل عبارت‌اند از:

1. منبع شهد و منطقه جغرافیایی

به‌طور مثال، میزان ساکارز در شهد مرکبات و کُنار زیاد و در شهد گیاهانی مثل گون و گشنیز کم است.

2. حرارت دادن عسل

این کار میزان ساکاروز را کاهش می‌دهد

3. زمان ماند عسل

هرچه محصول بیشتر بماند، ساکارز آن بیشتر تجزیه می‌شود.

4. برداشت عسل نارس

این کار ساکاروز را بالا می‌برد و تقلب محسوب می‌شود

5. تغذیه مصنوعی زنبور با ساکارز

6. افزودن مستقیم ساکاروز به عسل

آیا ساکارز معیار خوبی برای تشخیص عسل طبیعی است؟

خیر. میزان این قند به‌تنهایی ملاک خوبی برای تشخیص مرغوبیت عسل نیست. ترکیبات عسل بسته به اقلیم، روش تولید، زمان برداشت و منبع شهد متغیرند و همین تشخیص عسل اصل از تقلبی را مشکل می‌کند. بررسی اصالت عسلِ طبیعی صرفاً براساس درصد ساکاروز تقریباً ناممکن است چون از یک طرف، درصد ساکارزِ محصول بسته به عوامل محیطی تغییر می‌کند، و از طرف دیگر تقلب در عسل می‌تواند میزان ساکاروز آن را افزایش یا کاهش دهد. بنابراین اگر عسل ساکارزِ زیادی داشته باشد لزوماً تقلبی نیست و اگر ساکارزِ کمی داشته باشد نیز لزوماً طبیعی نیست چون با روش‌های خاصی می‌شود مقدار ساکارز در محصول تقلبی را پایین آورد.

بررسی اصالت عسل طبیعی صرفاً براساس درصد ساکاروز تقریباً ناممکن است

عسل دیابتی چقدر ساکارز دارد؟

شاید تحت تاثیر تبلیغات فروشندگان تصور کنید که ساکارزِ عسل دیابتی باید کم و مثلاً زیر یک درصد باشد. واقعیت این است که عسل طبیعی به هر حال حاوی قند است و حتی با ساکاروز پایین هم می‌تواند به افزایش قند خون منجر شود. پس عسل با ساکارزِ پایین مثلاً زیر 1 درصد لزوماً مناسب بیماران دیابتی نیست. شاخص گلیسمی عسل در مقایسه با شکر پایین‌تر است بنابراین افراد دیابتی می‌توانند عسل را جایگزین شکر کنند اما به هر حال نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند.

عسل طبیعی به هر حال حاوی قند است و حتی با ساکاروز پایین هم می‌تواند به افزایش قند خون منجر شود

خرید عسل اصل و طبیعی از فروشگاه عسل لایجند

در این مطلب با یکی از فاکتورهای مهم تشخیص عسل خوب آشنا شدیم و گفتیم که حداکثر میزان مجاز ساکاروز 5 درصد است. دیدیم که آزمایش ساکاروز به‌تنهایی نمی‌تواند طبیعی‌بودن عسل را ثابت کند چون مقدار ساکاروز به عوامل متعددی بستگی دارد و کم و زیاد بودن آن لزوماً به معنی طبیعی بودن محصول نیست. بنابراین اگر صرفاً به این معیارِ کیفیت‌سنجی اکتفا کنیم بسیاری از عسل‌های تغذیه‌ای و غیراصل هم ممکن طبیعی به نظر برسند. پس برای خرید عسل اصل باید به عوامل دیگری هم توجه کرد. یک راه برای اطمینان از کیفیت عسل این است که به زنبوردار یا فروشنده معتمد مراجعه کنیم. فروشگاه عسل لایجند انواع عسل طبیعی و ارگانیک را با کیفیت صادراتی در اختیار مشتریان خود می‌گذارد. شما می‌توانید انواع عسل را از عسل چهل گیاه و عسل زول گرفته تا موم عسل و ژل رویال از این فروشگاه تهیه کنید و با بسته‌بندی عالی و ارسال فوری در سراسر کشور تحویل بگیرید.

دو فصلنامه علمی ترویجی علوم و فنون زنبور عسل

Healthline